Nitel araştırma yöntemi, görüşme, gözlem vb. gibi daha sübjektif ve sayısal olarak veri toplanamayan bilimsel araştırmalarda kullanılır (MEB,2006).
Özellikle psikoloji, sosyoloji, siyaset bilimi gibi verilerin tek bir sayıya indirgenemediği bilimlerim tercih ettiği bir yöntemdir. Sözel olması, verinin bütününüm analizini gerektirdiği için bu yöntem qualitative yöntem olarak adlandırılır (Arslan,2014).
Nitel yöntemde araştırılan konu tüm gerçekliği ile yansıtılır ve bir sınırlama yoktur. Çünkü araştırma yöntemini belirli bir kalıbı yoktur. Bu tip araştırmalar daha işlevseldir ve uygulaması daha kolaydır araştırmacıya farklı pencerelerden bakma fırsatı sunar. Nicel araştırmada olduğu gibi nitel araştırmada da belirli teknikler vardır bu teknikler bile tek başlarına bir yöntem oluşturabilir niteliktedir. Gurbetoğlu’na (2015) göre nitel araştırma yönteminin de beş tekniği vardır:
Etnografi
Örnek olay
Fenomenoloji
Gömülü teori
Saha taraması
Saha taraması tekniği nicel ve nitel araştırmalarda kullanılabilen bir tekniktir. Araştırmanın konusu olan örneklemin fikirlerini yoklamak amacıyla kullanılır. Etnografı tekniğinde bir kültürün gelenekleri, inanç sistemi ve davranışları ilişkilendirilerek betimlenir. Örnek olay tekniğinden bir durum tek başına bir değişkene bağlı olmadan detaylıca incelenir. Fenomenolojide olay durum ve davranışlar incelenebilir bunlar birbirleri ile ilişkilendirilebilir. Gömülü teoride ise örneklem grubundan alınan veriler başka bir veriyi doğurabilir ve araştırmacı beklenmedik bir teori ile karşılaşabilir.
Nitel araştırma yönteminin bazı olumsuz yanları vardır. Ölçülemeyen birtakım veriler ile çalışıldığı için tüm gerçekliği almak mümkün olmayabilir. Veriler bilerek örneklem tarafından çarpıtılabilir ya da araştırmacı örneklemin bahsettiği veriyi doğru yorumlayamayabilir. Örneklem ile araştırmacının sorduğu soruların algılanması açısından kültürel, sosyo ekonomik açıdan belirli farklar olabilir ve doğru cevaplar elde edilemeyebilir (Gurbetoğlu,2015).
Nitel araştırma boyunca araştırmacı ile örneklem empatik bir ilişki içinde olabilir. Bu durum bazı olumlu olumsuz sonuçları bir arada barındırır. Objektiflik azalır fakat verilerin altında yatan daha önemli veriler de elde edilebilir. Kaynakça:
Gurbetoğlu, A. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri, İstanbul Ticaret Üniversitesi: İstanbul.
Arslan, F. (2014). An investigation into student teacher concerns: probable changes caused by methodology classes and teaching practise, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi: Adana.